Dit is waarom ook jij soms een dt-fout maakt

We hebben het gevoel dat we zelf nooit dt-fouten maken.

We weten hoe het moet, maar soms overkomt het je toch. En dat lijkt vreemd: de regels zijn er op school ingestampt en fouten worden bestraft. Niet alleen op school, maar zeker ook tijdens je werk.

Taalkundige Dominiek Sandra van de Universiteit Antwerpen deed onderzoek naar hoe het komt dat dt-fouten zo hardnekkig zijn. En waarom dit zelfs de besten kan overkomen.

Eerst de werkwoordsvormen die geen problemen geven.

Dat zijn vormen die je kunt spellen op basis van hun uitspraak. Daar waar je een t hoort, schrijf je ook een t:

– hij zorgt
– zij werkt

Welke werkwoordsvormen geven wel problemen?

Het grootste gevaar loert bij werkwoordsvormen die hetzelfde klinken, maar anders gespeld worden:

– word – wordt
– gebeurt – gebeurd

Wist je dat van alle werkwoorden in onze taal maar 5 tot 10 procent uit dit soort ‘probleemwoorden’ bestaat? Toch is het net deze kleine groep werkwoorden die voor de meeste fouten zorgt.

Waarom gaat het – onbewust – wel eens mis?

Deze beruchte dt-fouten maken we vooral wanneer ons werkgeheugen overbelast is. Door vermoeidheid, stress, afleiding, tijdsdruk of te gefocust zijn op de inhoud. Hierdoor is er geen ruimte meer voor bewuste denkprocessen, zoals het toepassen van de dt-regels.

Op dat moment neemt ons langetermijngeheugen de controle over en schrijven we onbewust de meest vertrouwde spellingsvorm op.

Voorbeeld
Uit onderzoek blijkt dat de vorm ‘wordt’ 65 keer meer voorkomt dan ‘word’.

Daarom maken we makkelijker de fout ‘ik wordt’ dan ‘hij word’. En dat gebeurt dan vooral als er woorden tussen het onderwerp en de persoonsvorm staan, zoals in ‘… omdat ik misschien ziek wordt.’ Dit moet natuurlijk ‘ik word’ zijn.

3 tips om dt-fouten te voorkomen

1. Focus alleen op spelfouten, en laat de inhoud los

Als je een tekst naleest, kun je dat op twee manieren doen: gericht op de inhoud of op de spelling.

Richt al je aandachtbij het nalezen van je tekst dus op spelfouten, én neem hier de tijd voor. De kans is groot dat je je spelfouten nu wel ziet.

Zie jij sommige fouten echt niet?

Dat kan dan ook komen doordat jouw hersenen weten wat er hóórt te staan, en daardoor ook denken dát het er staat. Dit blijkt uit onderzoek van psycholoog Tom Stafford van de University of Sheffield.

Hoe dit precies werkt lees je in dit artikel: Gelukkig! Er bestaat een excuus voor je schrijfouten